Khmer Dictionary: ព្រះ
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary Full Text Search
-
កងចៅ
( ន.នាមសព្ទ )
ពួកស្ត្រីខ្ញុំរាជការក្នុងព្រះបរមរាជវាំង ធ្វើការពួកបាវ (ស្ត្រីទាំងនេះកាលពីបុរាណគេជ្រើសរើសយកតែកូនចៅពល ឬរបឹប) ។
-
កណ្ហាជិនា
( ន.នាមសព្ទ )
[កន់-ហា-- ]
ឈ្មោះព្រះរាជធីតានៃព្រះវេស្សន្ដរមានក្នុងមហាវេស្សន្ដរជាតក (រឿងមហាជាតក៍) ។
-
កថិន
( ន.នាមសព្ទ )
[កៈថិន]
សំពត់ដែលទាយកប្រគេនដល់ភិក្ខុសង្ឃក្នុងកថិនកាល គឺតាំងពីថ្ងៃ ១ រោចខែអស្សុជ ដល់ថ្ងៃ ១៥ កើតខែកត្ដិក; ដែលហៅថាបុណ្យ កថិន គឺបុណ្យប្រគេនសំពត់នេះឯង ។ សព្វនេះច្រើនសរសេរ កឋិន តាមព្រះត្រៃបិដក ។
-
កន្សែង
( កិ.កិរិយាសព្ទ )
យំ, (រ. ស.) : ទ្រង់ព្រះកន្សែង (ហៅតាមការដែលទ្រង់យកព្រះកន្សែងជូតព្រះអស្សុជល “ទឹកព្រះនេត្រ”) ។
-
កន្សៃ
( ន.នាមសព្ទ )
ប៉ែកខាងក្រោយ : កន្សៃទូក, កន្សៃរទេះ, កន្សៃផ្ទះ ។ (ប្រើក្នុងពាក្យប្រៀប) : ប្រពន្ធព្រះ (ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) កន្សៃសារពេជ្ញ) ។
-
កន្សៃសារពេជ្ញ
( ន.នាមសព្ទ )
ស្រីជាអគ្គមហេសីរបស់ព្រះបរមពោធិសត្វជាបច្ឆិមជាតិ ក្នុងកាលដែលនៅជាគ្រហស្ថ ឬដែលបានត្រាស់ហើយ ក៏គង់នៅហៅស្រីនោះថា កន្សៃសារពេជ្ញ : នាងពិម្ពាយសោធរា ជាកន្សៃសារពេជ្ញ នៃព្រះសាក្យមុនីគោតម ។
-
កបិលវត្ថុ
( ន.នាមសព្ទ )
(កបិលវស្តុ) ឈ្មោះក្រុងកំណើតនៃព្រះសក្យមុនីគោតមក្នុងដែនឥណ្ឌា : ក្រុងកបិលវត្ថុ ហៅក្លាយមកជា កបិលពស្តុ ក្លាយមកទៀតជា កបិលភស្តុ ។
-
ករុណា
( ន.នាមសព្ទ )
ពាក្យសម្រាប់គ្រហស្ថឆ្លើយអ្នកបួស ឬ អ្នកបួសនិងអ្នកបួសឆ្លើយគ្នាទៅវិញទៅមក; និយាយក្លាយមកថា កូរណា ក៏មាន ។ ជួនប្រើជាបុរិសសព្វនាមចំពោះខ្លួនឯង : ខ្ញុំករុណា, ខ្ញុំព្រះករុណា ។ ជួនប្រើជាបុរិសសព្វនាមចំពោះព្រះមហាក្សត្រិយ៍ថា : ព្រះករុណាជាម្ចាស់ជីវិត ។
-
ករុណាវិសេស
( ន.នាមសព្ទ )
ពាក្យសម្រាប់មន្រ្តី ឬបណ្តារាស្រ្តទាំងពួងឆ្លើយស្ដេច បើឆ្លើយស្ដេចទ្រង់រាជ្យថា : ព្រះករុណាវិសេស ឬ ព្រះករុណាថ្លៃវិសេស ។
-
កាណ៌
( ន.នាមសព្ទ )
[ការ ]
(កណ៌ “ត្រចៀក”) សព្វថ្ងៃប្រើជារាជសព្ទ : ព្រះកាណ៌ “ត្រចៀកស្ដេច” ។
Headley's Khmer-English Dictionary Full Text Search
-
ទ្រង់
( initverb )
[trʊəŋ]
- detail »
honorific initiating verb used when the subject of the verb is a member of the royalty or has a very high status; honorific particle used preceding names of royalty or pronouns referring to royaltyនៅពេលនោះ ទ្រង់ប្អូននៅមានប្រជាប្រិយភាពនៅឡើយ ហើយប្រជារាស្ត្រក៏ស្រឡាញ់ទ្រង់ប្អូនដែរ. At that time, you (= a prince) were still popular and the people loved you.
Eg. ព្រះបាទជ័យវរ្ម័នទី ៧ ទ្រង់មានកិច្ចការធំសំបើមអស្ចារ្យណាស់ ...។ : King Jayavarman the 7th played an extremely important role ... -
បរមេស្វរៈ
( n )
[paʔraʔmeisvaʔraʔ]
- detail »
Shiva
See:ព្រះ បរមេសូរ, ព្រះបរមីសូរ -
ពៃស្រពណ៍
[pey srɑp]
- detail »
See:ព្រះ ពៃស្រពណ៍ -
ព្រះ
( adj )
[preah]
- detail »
to be holy, sacred, divine; excellent, distinguished, superior (commonly used as a prefix before nominals referring to members of the royal family, Buddhist priests, the Buddha, God, and certain deified elements, such as earth and fire; where it serves as an honorific particle)
-
ព្រះ
( n )
[preah]
- detail »
the Buddha, God; celestial / holy being
-
ព្រះ
( n )
[preah]
- detail »
title of a high official in the Cambodian court
-
ម៉ឺន
( n )
[məɨn]
- detail »
title of the lowest official in the Cambodian court (There were formerly five ranks of government officials; from lowest to highest these were: ម៉ឺន, ឃុន, ហ្លួង, ព្រះ, ឧកញ៉ា )
-
ស្រទន់
( adj )
[srɑtʊən]
- detail »
(of a voice) to be sweet / tender; to be pleasant, (of illumination) soft; smooth; (of a climate) mild (not too warm or too cold), gentle
Eg. រស្មីស្រទន់ពណ៌មាសនៃព្រះទិនករបានជះមកលើកំពូលភ្នំទាំងពីរនៅខាងកើតយើង ... : The soft golden rays of the sun bathed the two peaks to our east .... -
ហ្លួង
( n )
[luəŋ]
- detail »
rank of royal official between ឃុន and ព្រះ
Headley's Khmer-English Dictionary Subentry Full Text Search
-
ក្រឡាព្រះគំនាល់
[krɑlaa preah kumnoal]
royal reception room
-
ក្រឡាព្រះបន្ទំ
[krɑlaa preah bɑntum]
royal bedchamber
-
ក្រុមព្រះ
[krom~krommaʔ- preah]
honorary title
-
ក្រុមប្រឹក្សាព្រះរាជអាណាចក្រ
[krom~krommaʔ- prəksaa preah riec ʔaa naa cak]
Council of the Kingdom (prior to the 1970 coup, this body served as the upper house of the Cambodian parliament)
-
គុណព្រះជួយ
[kun preah cuə yɔɔ]
my goodness
-
ចាលចាញ់ព្រះសាសនា
[caal caɲ preah saasnaa]
to be defrocked
-
ចុល្លសករាជ
[collaʔ saʔkraac~saʔkaʔraac]
Lesser Era (Buddh.) (beginning on Monday the 12th day of the waxing moon in the month of ចេត្រ (April) in the year កុរ; it was devised by Brah Bana Kraek ព្រះបញ្ញាក្រែក in A.D. 638.)
-
ចំរើនព្រះកេសា
[cɑmraən preah -----]
to get a hair cut
-
ចំរើនព្រះជន្មវស្សា
[cɑmraən preah cʊənmeaʔ~cʊən voahsaa]
to celebrate the king's birthday
-
ច្រត់ព្រះនង្គ័ល
[crat preah neaŋkoal]