Khmer Dictionary: ល័ក្ត

Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary Full Text Search

បុកល័ក្ដ ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះបទភ្លេងបុរាណខ្មែរមួយមេ គេលេងនៅពេលបុកល័ក្តស្រម៉ក្នុងពិធីធ្វើធ្មេញក្នុងសម័យពីដើម ដែលហៅតាមទម្លាប់ថា ពិធីមង្គលធ្វើធ្មេញលេញល័ក្ត...។
ព្រមរ ( ន.នាមសព្ទ ) [ព្រ-ម ]
ជ័រដែលស្លលាយវត្ថុស្អិតផ្សេងៗមានកាកល័ក្ត ឬក្រមួនឃ្មុំជាដើម សម្រាប់បិទពរឬចាក់បញ្ចូលក្នុងក្រហូងគ្រឿងរចនាដោយប្រាក់ ឬចាក់ក្នុងដោះគងធំជាដើម : ស្លព្រមរ, ចាក់ព្រមរ, ដាក់ព្រមរ ។
លីងល័ក្ត ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះបក្សីមួយប្រភេទក្នុងពួករនាល, សម្បុរចម្រុះក្រហមព័ណ៌ល័ក្ត : រនាលលីងល័ក្ត ។ ឈ្មោះជីរមួយប្រភេទ សម្បុរដេមនិងស្លឹកស្រដៀងនឹងព័ណ៌ល័ក្ត : ជីរលីងល័ក្ត ។
លាយល័ក្ត ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះឈើធំមួយប្រភេទ ស្លឹកស្រដៀងនឹងនាងនួន សំបកក្រៅមានក្រមរ សំបកខាងក្នុងសាច់ក្រហម បើស្ទោះយកមកត្រាំទឹក ចេញក្រហមដូចគេដាក់ល័ក្ត ។
លាយល័ខ
( ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) លាយល័ក្ត>លាយល័ក្ត ) ។
ល័ក្ត ( ន.នាមសព្ទ ) [លាក់]
លក្តក, អលក្ត, លាក្សា; លាខា, អលត្តក) ជ័រខះរឹងកើតអំពីសត្វល្អិតពួកមួយ មានសម្បុរក្រហម សម្រាប់ប្រើការជ្រលក់សូត្រ, អម្បោះជាដើម : ល័ក្តស្រម៉ ។
- ល័ក្តជុំកន្លង់ ស្រម៉ល័ក្តដែលដុះព័ទ្ធស្រោបរុំជុំវិញមែកឈើ ។
- កាកល័ក្ត ឬ - អាចម៍ល័ក្ត កាករបស់ល័ក្តស្រម៉ ដែលស្ងោររំងាស់អស់ជាតិហើយ, សម្រាប់ប្រើការបិទឬភ្ជ័រភ្ជាប់អ្វីផ្សេងៗ ។
- ចងល័ក្ត ឬ - បន្ទំល័ក្ត យកស្រម៉ល័ក្តដែលនៅមានសត្វល្អិតជាមេ ដាក់ក្នុងសំបកកាតំស្លឹកត្នោតជាដើមចងភ្ជាប់នឹងឈើរស់មានដើមសង្កែ, ត្រាង, ស្នួលជាដើម ដើម្បីឲ្យមេនោះចេញមកវាររោមមែកឈើ កកើតបានជាស្រម៉ល័ក្ខតទៅទៀត : របរចងល័ក្ត ។ ផង់ល្អិតឬកករឹងជាដុំមានព័ណ៌ផ្សេងៗ សម្រាប់ប្រើជាគ្រឿងជ្រលក់ : ល័ក្តខៀវ, --បៃតង, --ស្វាយ, --លឿងទុំ... ។ ឈ្មោះឈើឬដំណាំដែលមានសម្បុរដូចល័ក្តស្រម៉ : ចេកល័ក្ត, ម្ទេសល័ក្ត ... ។
ល័ខ
(ម. ព.មើលពាក្យ ( ចូរមើលពាក្យ . . . ) ល័ក្ត) ។
សង្កែ ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះឈើអសារជាតិមួយប្រភេទ សាច់សរឹង, អ្នកស្រុកកណ្ដាលស្ទឹងពេញចិត្តដាំតាមភ្លឺស្រែ, ជ្រុះស្លឹកមកនាំឲ្យដីស្រែចម្រើនជាតិល្អ, ជាឈើងាយកើត ទោះកាប់ក្របែលដើមទុកឲ្យនៅតែគល់ ក៏អាចចាប់ដុះជាលំពង់លូតលាស់ចម្រើនឡើងទៀតបាន, គេប្រើការបន្ទំល័ក្តក៏បាន ធ្វើជាឧសដុតក៏បាន ស្លឹកប្រើការមូរបារីក៏បាន, ជាឈើមានប្រយោជន៍ គួរប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់ស្រុកពេញចិត្តដាំតាមភ្លឺស្រែរាល់គ្នា ឬដាំធ្វើជារបងភូមិរបងចម្ការផងក៏ស្រួលណាស់, បើឧស្សាហ៍កាប់កាត់សម្រួលរឿយៗ មិនចម្រើនម្លប់ដល់ទៅបោកស្រូវ ឬបោកដំណាំឲ្យអន់ឡើយ ។
ស្នួល ( ន.នាមសព្ទ )
ឈ្មោះឈើធំមួយប្រភេទ ស្លឹកល្អិតៗសាច់ជ្រាក, គេច្រើនប្រើការចងល័ក្ត ។
សំយោគសញ្ញា ( ន.នាមសព្ទ ) [ស័ង-យោគៈស័ញ-ញ៉ា]
គ្រឿងសម្គាល់អក្សរតម្រួត ។ ខ្មែរប្រើជាឈ្មោះវណ្ណយុត្តមួយប្រភេទ មានសណ្ឋានដូច្នេះ (័) ជាជំនួសអក្សរសំយោគសម្រាប់ដាក់លើពាក្យបាលីឬសំស្រឹ្កតពួកខ្លះ ដែលប្រើបំប្លែងសំឡេងឲ្យក្លាយល្អៀងពីសូរដើម, កាលបើមិនដាក់ (័) នេះ នាំឲ្យពិបាកថា, ដូចជា ក្ស័យ, ជ័យ, ទ័ល, នង្គ័ល, ន័យ, និស្ស័យ, បច្ច័យ, ពិន័យ, ពិរាល័យ, ភ័យ, រហ័ស, រំហ័ស, វិន័យ, វេស្ម័ន, វេស្សវ័ណ, សម័យ, អធ្យាស្រ័យ, អនាម័យ, អភ័យ, អាល័យ, អាស្រ័យ, ឧបនិស្ស័យ ជាដើម ។ ទោះបីពាក្យដែលមានអក្សរសំយោគហើយ ប៉ុន្តែបើមិនដាក់ (័) នេះផ្សំផងទេ នាំឲ្យពិបាកថា, ត្រូវប្រើសំយោគសញ្ញាថែមទៀតក៏មានខ្លះ, ដូចជា គ័ភ៌, ទក្ខិណាព័ត៌, ព័ណ៌, ព័ទ្ធ, ព័ទ្ធព័ន្ធ, ពិទ័គ្ធ, ពិភ័ក្តិ, ភ័ព្វ, ម្រ័ក្សណ៍, យ័ន្ត ឬ យ័ន្រ្ត, ល័ក្ត, ល័ព្ធ, អភ័ព្វ ជាដើម ។ សម្រាប់ប្រើពាក្យខ្មែរខ្លះក៏មាន, ដូចជា ខ្ទ័រ, ជ័រ, ញ័រ, ទទ័រ, ទូទ័រ, ទំព័រ, នំបុ័ង, សូរបុ័ងៗ, ភ្ជ័រ, ផ្លែសង្ឃ័រ, ដើមសំព័រ, ស្ពាន់ធ័រ ជាដើម ។ សម្រាប់ប្រើភាសាដទៃក៏មានខ្លះ, ដូចជា កុងត្រូល័រ, ឌីរ៉ិកទ័រ, អ័ងស្ប៉ិកទ័រ ជាដើម ។

Next >>

Headley's Khmer-English Dictionary Full Text Search

ល័ក្ត ( n ) [leak] - detail »
gum-lac (a thick red secretion from a certain type of scaly insect; it is used as a dye)
លាក់ [leak] - detail »
See:ល័ក្ត
ល័ក្ត ( n ) [leak] - detail »
artificial dye in powder or block form
ល័ក្ត ( n ) [leak] - detail »
any plant which is red like the dye ល័ក្តស្រម៉
ល័ខ - detail »
See:ល័ក្ត

Headley's Khmer-English Dictionary Subentry Full Text Search

ចងល័ក្ត [cɑɑŋ leak]
process in which lumps of resin and cotton impregnated with resin and scale insects are placed on certain trees such as the សង្កែ, ត្រាង and ស្នួល to establish ល័ក្ត producing colonies
See:បន្ទំល័ក្ត
ចេកល័ក្ត [ceɛk leak]
red banana tree
ចេកល័ក្ត [ceɛk leak]
variety of banana with red meat and skin
ជីរលីងល័ក្ត [cii liiŋ leak]
kind of bush (Ocymum gratissimum or Asarum virginicum which has granular fruits that swell up when placed in water. The water may then be drunk as a beverage)
បន្ទំល័ក្ត [bɑntum leak]
See:ចងល័ក្ត
បុកល័ក្ត [bok leak]
to apply black lacquer to the teeth (this refers to the ritual application of lacquer to draw the poison from the teeth; for a woman it occurs as part of the coming of age ceremony or during the wedding; for a man it occurs prior to his ordination as a monk)
បុកល័ក្ត [bok leak]
name of an ancient Cambodian piece of music which is played during the ritual application of lacquer to the teeth
ប្រទាលល័ក្ត [prɑtiel leak]
kind of medicinal herb (Rhoeo spathacea)
ពិធីមង្គលធ្វើធ្មេញលេញល័ក្ត [piʔtʰii meaŋkʊəl~mʊəŋkʊəl tvəə tmɨɲ lǝɲ leak]
See:ពិធីបុកល័ក្ត
លាយល័ក្ត [liey leak]
kind of large tree

Next 10 entries »