Khmer Dictionary: ភ្នំ
Chuon Nath's Khmer-Khmer Dictionary
-
ភ្នំ
( ន.នាមសព្ទ )
ពំនូកដីឬថ្មខ្ពស់ត្រដែតផុតឡើងពីផ្ទៃដីប្រក្រតីដែលនៅជិតខាង, ខ្ពស់ត្រដែតជាងសូម្បីដំបូកយ៉ាងធំ ។ ខ្មែរយើងតាំងពីបុរាណកាលរៀងមកដល់សម័យឥឡូវ ហៅ ភ្នំ ថា បព៌ត (ច្រើនអានថា ប-រ៉ៈពត់) ។ បព៌ត “ភ្នំ” មាន ៣ ប្រភេទគឺ ភ្នំដីសុទ្ធ ហៅ សុទ្ធបំសុបព៌ត; ភ្នំថ្មសុទ្ធ (ឥតមានដើមឈើ) ហៅ សុទ្ធបាសាណបព៌ត; ភ្នំលាយថ្មនិងដី (មានដើមឈើ) ហៅ ឧភយមិស្សកបព៌ត ។ បណ្ដាភ្នំទាំង៣ ប្រភេទនេះ ភ្នំដីសុទ្ធនិងភ្នំលាយថ្មនិងដី មានប្រយោជន៍ច្រើនជាង ភ្នំថ្មសុទ្ធ : នៅខែត្ររតនគិរីមានភ្នំដីសុទ្ធច្រើន, ឯក្នុងខែត្រដទៃក្រៅពីនោះ ច្រើនតែភ្នំលាយថ្មនឹងដី, ជាភ្នំមានប្រយោជន៍ច្រើនណាស់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាយើង, គួរកូនចៅខ្មែរខំប្រឹងរាវរកប្រយោជន៍ឲ្យបានច្រើនៗ តាមលំដាប់កាលតៗទៅឲ្យសេដ្ឋកិច្ចក្នុងប្រទេសយើងលូតលាស់ចម្រើនត្រាតែដល់កម្រិតឡើង ។ ពាក្យបណ្ដៅលេងថា : ឯកអង្គទ្រង់នាមឯក ខ្ពស់អនេកទាបជាងស្មៅ (តើគឺអ្វី ? --គឺភ្នំ ។ ត្រូវហើយ !) ។
Headley's Khmer-English Dictionary
-
ភ្នំ
( n )
[pnum]
mountain, hill
-
កូនភ្នំ
[koon pnum]
: hill
-
កំពូលភ្នំ
[kɑmpuul pnum]
: summit of the hill
-
ខ្នងភ្នំ
[knɑɑŋ pnum]
: mountain range; mountain top
-
ចង្កេះភ្នំ
[cɑŋkeh pnum]
: flank of a mountain
-
ចន្លោះភ្នំ
[cɑnlɑh pnum]
: valley, mountain pass
-
ច្រាំងភ្នំ
[craŋ pnum]
: cliff
-
ចំហៀងភ្នំ
[cɑmhiəŋ pnum]
: flank of a mountain
-
ចំរេះភ្នំ
[cɑmreh pnum]
: mountain crevasse, gorge
-
ច្រកភ្នំ
[crɑɑk pnum]
: mountain pass
-
ជប់ភ្នំ
[cup pnum]
: ravine, valley; torrent, stream
-
ជួរភ្នំ
[cuə pnum]
: mountain range, chain
-
ជើងភ្នំ
[cəəŋ pnum]
: base of a mountain; foot-hills
-
ជ្រលងភ្នំ
[crɔlɔɔŋ pnum]
: valley
-
ជ្រុងភ្នំ
[cruŋ pnum]
: spur of a mountain range
-
ញកភ្នំ
[ɲɔɔk pnum]
: cliff, defile
-
ដងភ្នំ
[dɑɑŋ pnum]
: mountain chain, mountain range
-
ដើមកុលាបព្រៃភ្នំ
[daəm koʔlaap prey pnum]
: kind of plant (Pavonia rigida) with medicinal roots
-
ដំរីភ្នំ
[dɑmrəy pnum]
: elephants from the mountain forests (considered to be the strongest variety of elephant)
-
ថ្មភ្នំ
[tmɑɑ pnum]
: granite
-
ថ្ងៃគងភ្នំ
[tŋay kɔɔŋ pnum]
: (late) afternoon (from 5:00 to 6:00)
-
នគរភ្នំ
[nɔkɔɔ pnum]
: Funan (early Khmer kingdom centered along the lower Mekong River between present day Chau Doc and Phnom Penh; it lasted from about the first century A.D. until it was absorbed by its former vassal, Chenla, around A.D. 550)
-
បោះសន្ទូចកន្លងភ្នំ
[bɑh sɑntuuc kɑnlɑɑŋ pnum]
: to bypass the chain of command
-
បោះសន្ទូចរំលងភ្នំ
[bɑh sɑntuuc rumlɔɔŋ pnum]
: to bypass / go around / skip the authorized chain of command (by going directly to low-level personnel without going through their superiors); to go outside of channels (lit. `to cast a fishhook over the mountain')
-
ប្រជុំភ្នំ
[prɑcum pnum]
: mountain mass, main group of mountains, massif
-
ពង្រភ្នំ
[pʊəŋrɔɔ pnum]
: kind of tree (Guioa pleuropteris)
-
ពស់វែកភ្នំ
[pʊəh vɛɛk pnum]
: king cobra (Ophiophagus hannah)
-
ពូនភ្នំ
[puun pnum]
: to pile up earth or sand to make a hill (esp. as a means of gaining religious merit)
-
ពើងភ្នំ
[pəəŋ pnum]
: overhang of rock on a mountain or hill
-
ភ្នំក្រវាញ
[pnum krɑvaaɲ]
: The Cardamom Mountains
-
ភ្នំខ្សាច់
[pnum ksac]
: small mounds of sand prepared as part of certain Buddhist ceremonies (notably the New Year ceremony)
-
ភ្នំដងរែក
[pnum dɑɑŋ rɛɛk]
: Dangrek Mountains (forming Cambodia's northwestern border)
- ភ្នំដូនពេញ [pnum doon pɨɲ] See: ភ្នំពេញ
-
ភ្នំទឹក
[pnum tɨk]
: cumulus cloud-rack
-
ភ្នំបូកគោ
[pnum book koo]
: Mount Bokor (a resort in Kampot Prov.)
-
ភ្នំពេញ
[pnum pɨɲ]
: Phnom Penh (capital of Cambodia)
- ភ្នំព្រះសុមេរុ [pnum preah soʔmeeruʔ] See: សុមេរុ
-
ភ្នំភ្នែង
[pnum -----]
: kind of shrub (Hymenocardia Wallichii having hard red wood used as firewood. The sour fruit is used as a spice)
-
ភ្នំភ្លើង
[pnum pləəŋ]
: volcano
-
ភ្នំក្រវាញ
[pnum krɑvaaɲ]
: Cardamom Mountains (in southwestern Cambodia)
-
ភ្នំយោង
[pnum yooŋ]
: cremation platform (for commoners)
-
ភ្នំវែងស្ដឹង
[pnum vɛɛŋ sdǝŋ]
: long chain of mountains
-
ភ្នំស្រូវ
[pnum srǝv]
: small pile made of rice grains (it was burned during the month of មាឃ and used to foretell which area would have a good rice harvest)
-
ភ្នំឱរ៉ាល
[pnum ʔao raa lɔɔ]
: Mount Oral (highest mountain in Cambodia)
-
រសៀលគងភ្នំ
[rɔsiəl kɔɔŋ pnum]
: late in the afternoon (lit. `In the afternoon when the sun is about to go behind the mountains')
-
រាំងភ្នំ
[reaŋ pnum]
: kind of tree (Pentacme siamensis; the wood is used in construction)
-
ល្បាក់ភ្នំ
[lbak pnum]
: collapsed section of a mountain
-
វត្តភ្នំ
[voat pnum]
: Wat Phnom (name of a hill in Phnom Penh)
-
វាលភ្នំ
[viel pnum]
: range of mountains
-
ស្ដេចភ្នំ
[sdac pnum]
: the Himalayas (lit. `king of mountains')
-
ស្រូវក្រលងភ្នំ
[srǝv krɑɑ lɔɔŋ pnum]
: kind of rice
-
ស្រូវភ្នំ
[srǝv pnum]
: upland rice
-
អារក្ខភ្នំ
[ʔaarak~ʔaareak pnum]
: mountain spirit